Δευτέρα 1 Απριλίου 2013

Μαντηλάκια αφεσμών: Προσέλκυση και εγκατάσταση πρώτων και δεύτερων αφεσμών στο μελισσοκομείο



Τίτλος πρωτότυπου άρθρου: Attraction and direct establishment of primary and secondary honey bee swarms using swarm-tissue sachets. Δημοσιεύθηκε στο: Journal of Apicultural Research (2013 - 52: 8-11)

Παρά το ότι οι αφεσμοί (σμηνουργία) αποτελούν το φυσικό τρόπο πολλαπλασιασμού του μελισσιού, για το μελισσοκόμο είναι φαινόμενο ανεπιθύμητο και θα πρέπει να προλαμβάνεται ή να καταστέλλεται. Η ζημιά που προκαλείται στο μελισσοκομείο δεν περιορίζεται μόνο στην απώλεια του πληθυσμού που αναχωρεί μαζί με τη βασίλισσα αλλά προκαλεί και την απώλεια μεγάλης ποσότητας μελιού την οποία μεταφέρουν οι μέλισσες που αναχωρούν για τη νέα τους φωλιά. Πρόσθετα, είναι πολύ πιθανό να παρατηρηθούν δεύτεροι και τρίτοι αφεσμοί (μεθεσμοί) οι οποίοι αδυνατίζουν δραματικά το μελίσσι και το καθιστούν οικονομικά "επιζήμιο" για το μελισσοκόμο.

Αν οι μέθοδοι πρόληψης της σμηνουργίας δεν αποδώσουν ή δεν μπορούν να εφαρμοστούν καν από το μελισσοκόμο, η μόνη επιλογή περιορισμού της ζημιάς είναι η καταστολή, η σύλληψη δηλαδή του σμήνους πριν αυτό εγκατασταθεί στη νέα του φωλιά η οποία κατά κανόνα, απέχει αρκετά χιλιόμετρα από τη θέση της κυψέλης αναχώρησης. Μέτρα καταστολής θεωρούνται η σύλληψη του σμήνους που σχηματίζεται στην προσωρινή θέση αμέσως μετά την έξοδο από την κυψέλη ή η προσέλκυση και σύλληψη του αφεσμού σε ειδικά διαμορφωμένη παγίδα, με την εφαρμογή προσελκυστικών ουσιών. Η τελευταία μέθοδος, εφαρμόζεται σε μεγάλη κλίμακα σε χώρες του εξωτερικού και ως προσελκυστικές ουσίες, χρησιμοποιούνται συνήθως μείγματα βασισμένα στον αδένα Nasonov, σε διάφορες παραλλαγές, με διάφορες μεθόδους εφαρμογής. Στην παρούσα εργασία, δοκιμάστηκε μία νέα μέθοδος εφαρμογής, το "μαντηλάκι σύλληψης αφεσμού", μια αποκλειστικά ελληνική επινόηση και πατέντα (από τη Μελισσοκομική Εταιρία ΑΝΕΛ). Πρόκειται για ένα μικρό φακελάκι που περιέχει ένα υγρό μαντηλάκι με μείγμα προσελκυστικών ουσιών του αδένα Nasonov και ροδόνερου. Εξωτερικά, δε διαφέρει σε τίποτα από τα υγρά μαντηλάκια μίας χρήσης που προσφέρονται για παράδειγμα στα αεροπλάνα ή μετά το γεύμα σε εστιατόρια. Η αεροστεγής συσκευασία κρατά το μαντηλάκι υγρό και ενεργό για πάρα πολύ μεγάλο χρόνο ενώ μετά το άνοιγμα, η ουσίες παραμένουν ενεργές για μία-δύο εβδομάδες (ανάλογα με τη θερμοκρασία).


Για να διαπιστωθεί η αποτελεσματικότητα του προϊόντος σε σχέση με την προσέλκυση αφεσμών αλλά και την απευθείας εγκατάστασή τους σε κυψέλες-παγίδες εντός του μελισσοκομείου, ένα πρώτο πείραμα σχεδιάστηκε και εφαρμόστηκε στη Χαλκιδική την άνοιξη του 2011: 40 υγιή μελίσσια παρέμειναν περιορισμένα σε ένα όροφο και κανένα μέτρο για την πρόληψη της σμηνουργίας δεν εφαρμόστηκε. Δύο σειρές από 10 άδειες κυψέλες τοποθετήθηκαν σε απόσταση 5 και 30 μέτρων από τις εισόδους των μελισσιών. Μέσα σε κάθε κυψέλη τοποθετήθηκε μία χτισμένη κηρήθρα και στην κορυφή του πλαισίου από ένα φακελάκι με το μαντηλάκι σύλληψης των αφεσμών (Εικόνα 1A). Στις μισές κυψέλες, το μαντηλάκι δεν περιείχε δραστικές ουσίες (μάρτυρας). Η τοποθέτηση έγινε εναλλάξ, δηλαδή μετά από κάθε φακελάκι με τις δραστικές ουσίες τοποθετούσαμε ένα φακελάκι-μάρτυρα. Κατά το πρώτο αυτό πείραμα, 15 αφεσμοί αναχώρησαν από τα 40 μελίσσια. Από αυτούς, 9 αφεσμοί (60%) εγκαταστάθηκαν απ’ ευθείας στις κυψέλες-παγίδες (εικόνα 1C) με το μαντηλάκι προσέλκυσης αφεσμών (8 στην πλησιέστερη σειρά των 5 μέτρων και 1 στα 30 μέτρα) ενώ κανένα δεν βρέθηκε στις κυψέλες-μάρτυρες. Το εντυπωσιακό ήταν πως κανένας από αυτούς τους 9 αφεσμούς δεν σχημάτισε το χαρακτηριστικό "τσαμπί" σε προσωρινή θέση σε κοντινά δέντρα. Οι υπόλοιποι 6 αφεσμοί που δεν προσελκύστηκαν από τις παγίδες, σχημάτισαν τσαμπί σε παρακείμενα δέντρα και μετά από ένα σύντομο διάστημα, αναχώρησαν για τη νέα τους φωλιά σε άγνωστη τοποθεσία. Μία προσεκτική παρατήρηση όλων των αφεσμών που προσελκύστηκαν στις παγίδες, έδειξε πως και οι 9 ήταν δεύτεροι αφεσμοί, με μία ή περισσότερες αγονιμοποίητες βασίλισσες ενώ όλοι οι αφεσμοί που σχημάτισαν σμήνος σε παρακείμενα δέντρα, ήταν πρώτοι αφεσμοί με γονιμοποιημένη βασίλισσα. Η διαφορά αυτή στη συμπεριφορά κατά τη σμηνουργία ανάμεσα σε πρώτους και δεύτερους αφεσμούς αναφέρεται για πρώτη φορά και θα αποτελέσει ένα ενδιαφέρον πεδίο για μελλοντική έρευνα.



Εικόνα 1. Προσέλκυση αφεσμών με τα μαντηλάκια αφεσμών. A: Το μαντηλάκι τοποθετείται στην κορυφή πλαισίου χτισμένης κηρήθρας μέσα σε κυψέλη-παγίδα. B: Το μαντηλάκι τοποθετείται σε κλαδί δέντρου σε ύψος 1.5 μέτρων. C: Σύλληψη δεύτερου αφεσμού στην κυψέλη-παγίδα. D: Προσέλκυση πρώτου αφεσμού στο μαντηλάκι σε δέντρο.

Τα αποτελέσματα του πρώτου πειράματος οδήγησαν σε ένα δεύτερο κατά το οποίο επαναλήφθηκε η ίδια μεθοδολογία αλλά παράλληλα τοποθετήθηκαν 5 μαντηλάκια σε κλαδιά ισάριθμων δέντρων (εικόνα 1B) σε μία συστάδα δέντρων σε απόσταση 5 μέτρων από τα μελίσσια. Αντίστοιχα, 5 φακελάκια με μαντηλάκια χωρίς τις προσελκυστικές ουσίες (μάρτυρες), κρεμάστηκαν σε κλαδιά δέντρων στην ίδια σειρά. Κατά τη διάρκεια του δεύτερου πειράματος, 11 αφεσμοί αναχώρησαν από τα πειραματικά μελίσσια. Οι 9 (81.81%) προσελκύστηκαν από τα φακελάκια στα κλαδιά των δέντρων και σχημάτισαν "τσαμπί" γύρω τους (εικόνα 1D). Ο έλεγχος έδειξε πως όλοι ήταν πρώτοι αφεσμοί με γονιμοποιημένη βασίλισσα. Ένας αφεσμός (9.09%) εγκαταστάθηκε απευθείας σε κυψέλη-παγίδα στα 5 μέτρα. Ο έλεγχος έδειξε ότι όπως και στο πρώτο πείραμα, ο αφεσμός αυτός ήταν δεύτερος αφεσμός με αγονιμοποίητη βασίλισσα. Μόνο ένας πρώτος αφεσμός (9.01%) δεν προσελκύστηκε από τα μαντηλάκια και αφού σχημάτισε τσαμπί σε κλαδί δέντρου, αναχώρησε για εγκατάσταση σε άγνωστη τοποθεσία. Κανένας αφεσμός δεν προσελκύστηκε από τα φακελάκια-μάρτυρες. Τρεις από τους αφεσμούς που προσελκύστηκαν σε ισάριθμα μαντηλάκια στα δέντρα, αφέθηκαν δοκιμαστικά στην προσωρινή θέση για να ελεγχθεί το πότε θα εγκαταλείψουν το μαντηλάκι και θα αναχωρήσουν. Μετά από τρεις μέρες οι αφεσμοί παρέμεναν στην ίδια θέση και έτσι προχωρήσαμε στην εγκατάσταση τους σε νέες κυψέλες. Τα αποτελέσματα και των δύο πειραμάτων, παρουσιάζονται σχηματικά στην εικόνα 2. 

Εικόνα 2. Ποσοστό αφεσμών που προσελκύστηκαν από τα μαντηλάκια αφεσμού κατά το πείραμα Α (εφαρμογή μόνο σε κυψέλες-παγίδες) και το πείραμα Β (εφαρμογή κυψέλες-παγίδες και σε κλαδιά δέντρων)

Από τα πειράματα της παρούσας εργασίας, φαίνεται πως τα μαντηλάκια προσέλκυσης αφεσμού, όταν συνδυαστούν με τοποθέτηση σε κοντινά δέντρα και τοποθέτηση σε κυψέλες-παγίδες εντός του μελισσοκομείου, μπορούν να προσφέρουν ένα ιδιαιτέρα ικανοποιητικό ποσοστό σύλληψης και εγκατάστασης, τόσο των πρώτων αφεσμών όσο και των μεθεσμών. Η ευκολία της μεθόδου εφαρμογής και το χαμηλό κόστος, προσφέρουν πρόσθετα πλεονεκτήματα για τη χρήση τους από τους μελισσοκόμους.

26 σχόλια:

  1. Ελπίζω να μην είναι πρωταπριλιάτικο γιατί με έψησες τόσο που θα παω να πάρω. :)

    Προσωπικά πιστεύω οτι ένα άλλο πράγμα που βοηθάει πολύ, είναι να έχεις στο μελίσσι -παγίδα και μια μπαλίτσα (αρκετά μεγάλη) απο πρόπολη. Για κάποιο πραγματικό λόγο ή συμπτωματικά, σε εμένα έχει λειτουργίσει.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Γεια σου Κώστα! Μόνο πρωταπριλιάτικο δεν είναι. Δοκίμασε το και πες μου αποτελέσματα. Ακόμη το δουλεύω... Και ναι, για την πρόπολη είσαι σωστός! Αλλά δεν πιάνει πάντα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Αλέξανδρε γειά σου,

    Δε θα σχολιάσω τίποτα σχετικά με το άρθρο, απλά προσπαθούσα να επικοινωνήσω μαζί σου μέσω mail αλλά το mail που βρήκα στο άρθρο σου στην ιστοσελίδα των κυπρίων μελισσοκόμων δεν το αποδεχόταν (μου έστελνε πίσω οτι είναι άκυρο).
    Θα ήθελα απο εσένα να μου στείλεις, αν μπορείς, πληροφορίες για την κυπριακή μέλισσα (ενδιαφέρομαι περισσότερο για πληρόφορίες σχετικά με χαρακτηριστικά που έχει η κυπριακή μέλισσα και τα οποία δίνουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά στην ποιότητα του κυπριακού μελιου). Επίσης, θα ήθελα κάποιες πληροφορίες σχετικά με το κυπριακό μέλι, κάποια ιδιαίτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά κτλ.
    Αν έχεις υπόψη σου άρθρα που γίνονται αναφορές στα πιο πάνω ή κάποιες πήγές, ή ακόμα αν εσύ μπορείς να μου πεις κάποια πράγματα θα σου ήμουν ευγνώνων.
    Σ'ευχαριστώ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Γεια! Ένα mail σου για επικοινωνία θα βοηθούσε!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ναι έχεις δίκαιο.:)
    Το mail μου είναι hscfilip@gmail.com

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Αλέξανδρε σου στέλνω ξανά να σε θυμίσω για τις πληροφορίες που σου ζήτησα στο προηγούμενο σχόλιο σε περίπτωση που ξέχασες. Το mail μου είναι hscfilip@gmail.com.

    Σ' ευχαριστώ και συγνώμη για την ενόχληση.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Αγαπητέ Αλέξανδρε,

    Προσπάθησα να επικοινωνήσω μαζί σου μέσω mail και συναντώ δυστυχώς το ίδιο πρόβλημα που αναφέρει και προηγούμενος αναγνώστης του blog σου.

    Είμαι εικαστικός και κάνω αυτή τη στιγμή μια έρευνα που σχετίζεται με τις μέλισσες της Κύπρου. Συνάντησα με ενδιαφέρον την μελέτη σου για την αμυντική συμπεριφορά της Κυπριακής μέλισσας απέναντι στη σφήκα. Συγκεκριμένα μου κινεί την περιέργεια πολύ ο ιδιαίτερος ήχος (hissing) που περιγράφεις ως τόσο χαρακτηριστικό και διακριτό από άλλους ήχους της μέλισσας.

    Θα ήθελα να σε ρωτήσω, θα μπορούσα να ακούσω κάπου δείγμα αυτού του ήχου;

    Θα ήμουν ευγνόμων για κάθε υπόδειξη.

    Επίσης, αν είναι δυνατό να έχω πρόσβαση στην ηλεκτρονική διεύθυνση σου, θα χαρώ να μοιραστώ μαζί σου περισσότερα για την έρευνα μου.

    Το mail μου είναι:

    emouzourou@gmail.com

    Φιλικά,

    Ελένη

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. I have gone through the site and read all blogs and this is a nice one:


    The comdrone gimbal drone is something that has really become popular with the masses. The Phantom Parts Sale will be part of the agenda building process. The Real Estate Photography is ideally done by such drones because of the technological advancement. The drone survey is done in a really systematic fashion with the help of technicians and engineers who know their job well.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Your post style is super Awesome and unique from others I am visiting the page I like your style.


    DAEMON Tools Ultra

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. The article is excellent. Your writing will hopefully be like this more often in the future. mirillis action

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. I hope you write more relevant article on the same topic.
    https://crackrepack.com/smartshow-3d-crack/

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. You have a very unique style of posting compared to others. It is very good. I like very much.
    advance-system-repair-pro

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Your post style is super Awesome and unique from others I am visiting the page I like your style.https://crackstores.com/4dots-simple-video-compressor-crack/

    ΑπάντησηΔιαγραφή

  14. Your post is super useful, thanks for sharing such excellent content. I like it.HitFilm Pro

    ΑπάντησηΔιαγραφή

  15. I hope this post is beneficial for viewers. Many thanks for the shared this informative and interesting post with us.
    audacity-multilingual

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Really very nice information on this site. Thanks for sharing this nice information. I hope you'll continue to write like this in the future.
    Windows Movie Maker

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. UnHackMe Crack

    I am very happy to read this article.Thanks for giving us Amazing info. Fantastic post.
    I appreciate this post. You write in such an amazing style and I really enjoy visiting your website.
    hope you'll continue to write like this in the future.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Your post style is super Awesome and unique from others I am visiting the page I like your style.

    win tonic

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. I like your post very much it is very informative and interesting. Your posts always inspire me. Keep sharing such wonderful posts, it motivates a lot. windowsmoviemaker

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. Incredible post. I just came across your blog and I wanted to say that I really enjoyed reading your blog posts.
    I will subscribe to your feed and I hope you will write again soon. Thank you very much for the useful information.
    Getintokey
    ibm-spss-statistics-crack/
    autodesk-inventor-crack/
    dtsearch-desktop-engine-crack/
    drmare-tidal-music-converter-crack/

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. Your blog is so amazing and informative. This was an excellent article. Thank You for sharing it.
    Avast Premier Antivirus with Crack

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  22. I was searching some blogs to read on google and found this blog post page. I must say it is very informative as well as interesting. Thanks to the author of this post/page for writing such wonderful lines. FreeGrabApp Free Netflix Download

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  23. Incredible post.It is really a useful piece of information. I’m glad that you shared this useful info with us.
    Thanks for sharing." https://cracked1.com/cyberlink-powerdirector-full-crack/ "> CyberLink PowerDirector

    ΑπάντησηΔιαγραφή