Πέμπτη 22 Ιουλίου 2010

Η επίδραση του ψεκασμού με υδατοδιαλυτά διαλύματα στα αβγά των μελισσών

Τίτλος πρωτότυπου άρθρου: "The impact of spraying frames of honey bee eggs with four aqueous solutions on egg removal"
Δημοσιεύθηκε στο: Journal of Apicultural Research (2007 - 46: 125–126)

Το να ψεκάζει ένας μελισσοκόμος τα πλαίσια με ένα υδατικό διάλυμα ήταν και είναι ένας συνηθισμένος μελισσοκομικός χειρισμός. Οι μέλισσες ψεκάζονται συχνά με διαλύματα ούζου ή τσίπουρου για απ' ευθείας συνένωση πλαισίων με πληθυσμό. Παλαιότερα, έχαν εφαρμοστεί με ψεκασμό σε υδατικά διαλύματα διάφορα ακαρεοκτόνα όπως το Γαλακτικό οξύ ή το Αμιτράζ.
Οι περισσότερες μελέτες εξετάζουν την επίδραση των διάφορων σκευασμάτων στον πληθυσμό και την έκταση του γόνου άλλα ελάχιστα στοιχεία είναι διαθέσιμα για την επίδραση στα αβγά. Μετά από εφαρμογή κάποιων ψεκαστικών διαλυμάτων παρατηρήσαμε μια "εξάλειψη" αβγών στα πλαίσια τα οποία είχαν ψεκαστεί. Θελήσαμε να μελετήσουμε πειραματικά το ποσοστό των αβγών που απομακρύνουν οι μέλισσες από τα πλαίσια μετά από ψεκασμό. Εφαρμόσαμε διαλύματα Γαλακτικού οξέος, Αμιτράζ, ούζου αλλά και ψεκασμό με σκέτο νερό.

Για να προσδιορίσουμε την επίδραση, από πλαίσια με μεγάλο αριθμό αβγών απομακρύνονταν οι μέλισσες με προσεκτικό βούρτσισμα και μαρκαριζόταν η θέση των αβγών με τη χρήση διαφάνειας. Στη συνέχεια, τα πλαίσια επιστρέφονταν στα μελίσσια. Αφού καλύπτονταν και πάλι από μέλισσες, απομακρύνονταν ξανά και ψεκάζονταν τα τέσσερα υδατικά διαλύματα, απευθείας πάνω στις μέλισσες. Η ίδια διαδικασία, χωρίς ψεκασμό κανενός διαλύματος, πραγματοποιήθηκε σε πλαίσια-μάρτυρες. Τέσσερις μέρες μετά, τα πλαίσια ελέγχονταν για να προσδιοριστεί ο αριθμός των αβγών που είχαν μετατραπεί σε προνύμφες και έτσι να υπολογιστεί ο αριθμός των αβγών που είχαν απορριφθεί.

Τα αποτελέσματα έδειξαν πως κάθε μορφής ψεκασμός, ακόμη και με σκέτο νερό, προκαλεί σημαντική απομάκρυνση αυγών. Στο Αμιτράζ η απομάκρυνση κυμαινόταν από 57 έως 100%, στο Γαλακτικό οξύ 49-99, στο διάλυμα ούζου 5-75% και στο νερό 8-88%. Η απομάκρυνση στο μάρτυρα ήταν 0-18%.

Η απομάκρυνση αυτή, αν και σημαντική, δεν επηρέαζε δραματικά την ανάπτυξη του μελισσιού μιας και η βασίλισσα μπορούσε να ξαναγεννήσει τα άδεια κελία σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Αν ο ψεκασμός είναι απαραίτητος, καλό θα είναι να πραγματοποιείται στο πλαίσιο με κλίση 45ο από κάτω προς τα πάνω.

11 σχόλια:

  1. ΟΥΖΟ ΚΑΙ ΤΣΙΠΟΥΡΟ ΣΤΙΣ ΜΕΛΙΣΣΕΣ;;;; ΟΜΟΛΟΓΩ ΑΥΤΟ ΔΕ ΤΟ ΗΞΕΡΑ! :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Δεν σου έκανα μάθημα στη σχολή, γι' αυτό! ;)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. ΑΚΡΙΒΩΣ! ΓΙΑ ΑΥΤΟ ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΗΚΕ ΑΥΤΟ ΤΟ BLOG ΓΙΑ ΝΑ ΜΑΘΩ ΟΣΑ ΔΕ ΞΕΡΩ! ΩΡΑΙΟ ΑΡΘΡΟ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. :) Ήταν το πρώτο που δημοσίευσα ως πρώτος συγγραφέας. Θα ακολουθήσουν κι' άλλα... όταν βρω το χρόνο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Κάθε ψεκασμός = ένας Ηρώδης.
    Ένας Ηρώδης καταστρέφοντας τριών ημερών γέννα φαντάσου ζημίά. Αν η γέννα μάλιστα ήταν στήν κορύφωση.??? Και εμείς μετά πολεμάμε να γονέψουν λίγες μέρες να ξαναμπούμε σε νομή.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Κοίτα Θεδόση, γι' αυτό υπάρχει η έρευνα. Τώρα ξέρεις. :) Ούτε και 'μεις το φανταζόμασταν πριν από το πείραμα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Αγαπητέ Αλέξανδρε καλώς όρισες και καλές αναρτήσεις έχω ακούσει ομιλία σου και μου έκανε εντύπωση η μεταδοτικότητα σου που για μένα είναι χάρισμα, ελπίζω να έχουμε την τύχη να υπάρχει εποικοδομητική ενημέρωση για τα μελισσοκομικά θέματα μέσα από εδώ που την έχουμε ανάγκη ,ο επιστήμονας πρέπει να είναι ανοιχτός στην κοινωνία και ειδικά στην μελισσοκομία που ο μυστικισμός και η παραπληροφόρηση περισσεύει. Το θέμα με έχει προβληματίσει και μένα επειδή χρησιμοποιώ το γαλακτικό οξύ για την βαρρόα μήπως ξέρεις αν κάνει ζημιά και στον γόνο και όχι μόνο στα αυγά , σε τι αραίωση ήταν το γαλακτικό οξύ στο πείραμα ?, μια λύση μήπως θα ήταν να μην ψεκάζουμε τα πλαίσια που περιέχουν αυγά? αν ψεκάζαμε από κάτω τα πλαίσια χωρίς να τα αφαιρούμε από τις κυψέλες απλά μεγαλώνοντας το διάκενο μήπως δεν είχαμε πρόβλημα? αν ψεκάζαμε μόνο τις μέλισσες και όχι τα πλαίσια θα ήταν καλύτερα? μιλάνε για αντικατάστασή βασιλισσών μετά από χρήση γαλακτικού οξέως σε υψηλές θερμοκρασίες μήπως οφείλεται στο γεγονός ότι απορρίπτουν τα αυγά οι μέλισσες μετά τον ψεκασμό αρά δεν φαίνεται να γεννά η βασίλισσα ικανοποιητικά άρα αντικατάσταση της ?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Αγαπητέ συνονόματε,

    Ευχαριστώ πολύ για το σχόλιο. Είμαι επίσης φανατικός υποστηρικτής της άποψης πως "ο επιστήμονας πρέπει να είναι ανοιχτός στην κοινωνία". Απλά λόγω περιορισμένου χρόνου, οι αναρτήσεις είναι αραιές και η απάντηση στα σχόλια απαιτεί κάποιο χρόνο.

    Σε γενικές γραμμές, θα σου συνιστούσα να μην χρησιμοποιείς το γαλακτικό οξύ, αν και τα αποτελέσματα έρευνας στην Ελλάδα δεν ήταν "άσχημα". Από πειράματα που πραγματοποιήθηκαν μεταξύ 1999 και 2001 στη Θεσσαλονίκη (ήταν από τα πρώτα που συμμετείχα) κυρίως από Λιάκο-Θρασυβούλου.

    Τα πρώτα συμπεράσματα ήταν σχετικά θετικά, με αρκετά "αλλά"...:

    -Το διάλυμα 15% έχει υψηλή αποτελεσματικότητα μέχρι και 96,6% όταν εφαρμόζεται σε μελίσσια που δεν εκτρέφουν γόνο.
    -Το διάλυμα 5% έχει μικρή αποτελεσματικότητα. Σε μελίσσια που δεν εκτρέφουν γόνο φτάνει μόλις στο 52%.
    -Η αποτελεσματικότητα επηρεάζεται από τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος, στις χαμηλές θερμοκρασίες είναι υψηλότερη.
    -Η υπολειμματική του δράση είναι μικρή, διαρκεί λιγότερο από 24 ώρες.
    -Σε μελίσσια που εκτρέφουν γόνο η αποτελεσματικότητα περιορίζεται μόνο στις βαρρόα που βρίσκονται επάνω στις ενήλικες μέλισσες. Για το λόγο αυτό επηρεάζεται δραστικά από την εποχή και την έκταση του εκτρεφόμενου γόνου.
    -Σε μελίσσια που εκτρέφουν σημαντική έκταση γόνου, για να επιτευχθεί αποτελεσματική θεραπεία απαιτούνται έξι επεμβάσεις, μία ανά τρεις ημέρες.
    -Τα διαλύματα είναι ελάχιστα τοξικά για τις ενήλικες μέλισσες.
    -Το διάλυμα 15% όταν εφαρμόζεται το φθινόπωρο και ενωρίς την άνοιξη δεν επηρεάζει την εκκόλαψη των αυγών, την εκτροφή γόνου ή την παρουσία της βασίλισσας. Σε υψηλές όμως θερμοκρασίες του καλοκαιριού γίνεται αιτία αντικατάστασης των βασιλισσών.

    Αν θυμάμαι καλά, παρουσιάστηκαν επίσης προβλήματα στα σύρματα των πλαισίων. Σκούριαζαν εύκολα πιθανότατα λόγω της οξείδωσης τους από το Γαλακτικό.

    Ελπίζω να βοήθησα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Λοιπον άργησα λίγο αλλα σήμερα ανακάλυψα το blog σου! και ομολογώ ότι χάρηκα πολυ ;)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Επειδή συχνά παρατήρησα στις κυψέλες απώλεια γόνου, ειδικά αβγών, χωρίς να χρησιμοποιήσω ψεκασμούς ή άλλα φάρμακα, υπάρχουν δεδομένα για το πόσο φυσιολογικό είναι αυτό; Αναφέρετε στο άρθρο σας ότι η κυψέλες μάρτυρες παρουσίασαν απώλεια αβγών από 0-18%. Πού οφείλεται η απώλεια αυτή; Έχει γίνει κάποια έρευνα σχετικά με την επίδραση του ηλιακού φωτός στην απώλεια αβγών; Κατά την διάρκεια των επιθεωρήσεων που κάνω στις κυψέλες, στρέφω τις κηρήθρες ώστε να φωτίζονται καλά από τον ήλιο για να μετρήσω την έκταση του γόνου. Μπορεί αυτό να είναι αιτία απώλειας γόνου;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Φίλε Γρηγόρη, οι μετρήσεις πραγματοποιούνταν πάντα υπό σκιά και για όσο μικρότερο χρονικό διάστημα μπορούσαμε. Υπάρχουν αναφορές που δείχνουν ότι τα αβγά επηρεάζονται και μπορεί να καταστραφούν τόσο από την ηλιακή ακτινοβολία όσο και από την ψηλή θερμοκρασία. Επίσης, οι λάρβες που μόλις έχουν εκκολαφθεί είναι πολύ ευαίσθητες στο φώς και στη θερμοκρασία καθώς πολύ εύκολα μπορούν να πεθάνουν λόγω ξηρασίας. Καλό είναι η έκθεση στον ήλιο να αποφεύγεται στο μέτρο του δυνατού. Μην ξεχνάμε πως τα πλαίσια του γόνου δεν τα βλέπει ποτέ ηλιακό φως εκτός όταν εμείς τα εκθέσουμε σ' αυτό.
    Οι απώλειες στον μάρτυρα του πειράματος, μπορεί να οφείλονται σε άλλους παράγοντες μιας και γνωρίζουμε από τη βιβλιογραφία ότι ένας μικρός αριθμός (έως μεγάλος σε κάποια είδη μελισσών) απορρίπτονται από τις εργάτριες για διάφορους λόγους.

    ΑπάντησηΔιαγραφή